Senet Nasıl Doldurulur?

Senet nasıl doldurulur sorusunun yanıtı, Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre senedin taraflar arasında doğuracağı hukuki sonuçlar dikkate alınarak verilmelidir. Bir senedin geçerli olabilmesi için; borçlunun adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, ödeme tarihi, bedel tutarı (hem rakamla hem yazıyla), ödeme yeri ve imza unsurlarının eksiksiz şekilde doldurulması gerekir. Eksik veya hatalı düzenlenen senetler, ileride icra takibinde geçerliliğini yitirebilir. Bu nedenle, senet doldururken hukuki geçerlilik unsurlarına titizlikle uyulmalıdır. Bu yazımızda, senet nedir? senet nasıl kullanılır? notersiz senet geçerli mi? senet yapmak güvenli mi? boş ve dolu senet örnekleri ile senet doldururken dikkat edilmesi gereken hususları detaylı şekilde açıklayacağız.

Senet Nedir?

Senet, bir kimsenin belirli bir bedeli belirli bir tarihte ödemeyi taahhüt ettiğini gösteren, yazılı ve imzalı borç senedidir. Türk Ticaret Kanunu’na göre senet, kambiyo senetleri arasında yer alır ve hukuken bono olarak adlandırılır. Bono, hem bir borç ikrarı hem de alacaklıya belirli bir tarihte ödeme yapılacağına dair güvence sağlayan kıymetli evraktır.

Geçerli bir senedin varlığı için; kayitsız ve şartsız bir ödeme vaadi, düzenlenme tarihi, ödeme tarihi, bedelin miktarı, düzenleyenin imzası ve lehtarın (alacaklının) adı gibi unsurların bulunması zorunludur. Bu unsurlardan birinin eksikliği, senedin kambiyo vasfını ortadan kaldırabilir ve alacağın yalnızca adi borç ilişkisine dayanmasına neden olur. Dolayısıyla, senet düzenlenirken hem şekil şartlarına hem de tarafların irade beyanına dikkat edilmelidir.

Senet Türleri Nelerdir?

Senet türleri, Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenen kambiyo senetleri kapsamında üç ana başlıkta incelenir: bono (emre muharrer senet), poliçe ve çek. Her biri farklı hukuki nitelik ve işlev taşır.

Bono (Emre Muharrer Senet):
En sık kullanılan senet türüdür. Borçlu, belirli bir tutarı belirli bir tarihte alacaklıya veya onun emrine ödemeyi taahhüt eder. Tek taraflı bir borç ikrarı niteliği taşır ve alacaklının hukuki güvencesini sağlar.

Poliçe:
Poliçede üç taraf bulunur: düzenleyen, muhatap ve lehtar. Düzenleyen, muhataba belirli bir bedelin lehtara ödenmesini emreder. Ticari ilişkilerde ödeme kolaylığı sağlamak amacıyla tercih edilir.

Çek:
Çek, poliçeye benzer şekilde düzenlenir ancak görüldüğünde ödenmesi gereken bir ödeme aracıdır. Bankalar üzerinden tahsil edilir ve nakit yerine geçmektedir.

Bu üç senet türü de kıymetli evrak sayılır ve hukuki geçerlilikleri, kanunda belirtilen şekil şartlarına uygun olarak düzenlenmelerine bağlıdır.

Senet Nasıl Kullanılır?

Senet, taraflar arasındaki borç ilişkisini yazılı hale getiren ve alacaklıya yasal güvence sağlayan bir belgedir. Kullanımı oldukça pratiktir. Öncelikle borçlu ve alacaklı, senette yer alacak tutar, ödeme tarihi ve diğer bilgileri eksiksiz şekilde doldurur. Borçlu, senedin altına kendi el yazısıyla imzasını atarak ödeme taahhüdünü resmileştirir.

Senet düzenlendikten sonra belge alacaklıda kalır ve vade tarihine kadar saklanır. Ödeme günü geldiğinde borçlu, senette belirtilen bedeli ödemekle yükümlüdür. Eğer borç zamanında ödenmezse, alacaklı kambiyo senetlerine özgü icra takibi başlatarak kısa sürede alacağını tahsil edebilir. Bu yönüyle senet, taraflar arasında güven sağlayan ve borcun ispatını kolaylaştıran güçlü bir hukuki araçtır.

Notersiz Senet Geçerli Mi?

Notersiz senet hukuken geçerlidir. Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’na göre senedin geçerli olması için noter onayı zorunlu değildir. Senet, kanunda belirtilen unsurları taşıdığı sürece noter tarafından düzenlenmese bile kambiyo senedi niteliğini korur ve icra takibine konu edilebilir.

Ancak noter onayı, senedin düzenlenme tarihinin ve imzanın doğruluğunun resmi olarak tespit edilmesini sağladığı için ek bir güvence niteliği taşır. Yani noter şart değildir, ancak olası itirazlarda ispat kolaylığı sağlar. Dolayısıyla, hukuken notersiz senet geçerli olsa da tarafların güvenliği açısından noter tasdiki tercih edilebilir.

Senet Yapmak Güvenli Mi?

Senet, doğru şekilde düzenlendiğinde hem güvenli hem de hızlı bir alacak tahsil aracıdır. Borçlu, belirlenen tutarı ve ödeme tarihini yazılı olarak taahhüt eder; alacaklı ise ödeme gerçekleşmezse icra takibi başlatarak alacağını yasal yoldan tahsil edebilir. Senedin güvenli olabilmesi için tutarın hem rakamla hem yazıyla belirtilmesi, boş alan bırakılmaması, taraf bilgilerinin doğru yazılması ve imzanın borçluya ait olması gerekmektedir. Bu kurallara uyulduğunda senet, taraflar için hem güvence hem de hukuki koruma sağlar.

Boş Senet Nedir, Nasıl Olur?

Boş senet, üzerinde alacaklı, tutar, vade ya da ödeme yeri gibi maddî unsurların belli olmadığı; yalnızca düzenleyenin (borçlunun) imzasının bulunduğu bir senettir. Pratikte böyle bir senette alacaklıya, imza atıldıktan sonra kalan tüm alanları doldurma imkânı tanınmış olur: tutarı, lehdarı (ödenecek kişiyi), vadeyi ve yeri ileride yazabilir. Bu görünüşte pratik çözüm, hukuken mağduriyet doğurma potansiyeli yüksek bir risktir çünkü imzayı atan kişi senedin nasıl ve ne şekilde doldurulacağı üzerinde kontrolünü kaybeder.

Boş senedin en büyük riski, üçüncü kişiler tarafından tutar, vade veya lehdarın keyfi şekilde yazılabilmesidir. Böyle bir durumda alacaklı, doldurulan senede dayanarak icra takibi başlatabilir. Uyuşmazlık çıktığında “senet kimin tarafından ve hangi koşullarda dolduruldu?” sorusu gündeme gelir ve ispat yüküyle birlikte ciddi zaman, maliyet ve itibar kayıpları ortaya çıkar. Noter tasdiki veya düzenlenme tarihinin teyidi bazı ihtilaflarda yardımcı olsa da, boş senetteki temel riskleri tamamen ortadan kaldırmaz.

Bu nedenle en güvenli yaklaşım, boş senet imzalamamaktır. Zorunlu durumlarda riski azaltmak için alınabilecek önlemler şunlardır: senede yalnızca belirlenmiş ve yazılı bir not eklemek (örneğin “sadece X tutarı için”), tutar ve lehdarın daha sonra doldurulmasına ilişkin açık talimatları yazılı sözleşmede belirtmek, imzayı noterde veya tanık huzurunda atmak veya teminat, kefalet ve yazılı alacak sözleşmesi gibi alternatif yöntemleri kullanmak. Tüm bunlara rağmen en güvenli yöntem, senedin tüm zorunlu unsurlarının önceden eksiksiz olarak yazılmasıdır.

Dolu Senet Nedir, Nasıl Olur?

Dolu senet, üzerinde borcun tüm zorunlu unsurlarının eksiksiz biçimde yazıldığı ve borçlu tarafından imzalanmış bir senettir. Dolu senette alacaklı, tutar, vade, ödeme yeri ve taraf bilgileri önceden belirlenmiş olup senet, hukuki açıdan güvenli ve icra edilebilir bir kıymetli evrak niteliği taşır. Dolu senet, tarafların haklarını korur ve alacaklının ödemeyi yasal yollarla tahsil etmesini kolaylaştırır.

Dolu senedin temel unsurları şunlardır: borçlu ve alacaklının adı veya unvanı, ödeme tutarı hem rakamla hem yazıyla, ödeme tarihi ve yeri, borç ikrarı ifadesi ve borçlunun imzası. Tüm bu bilgiler eksiksiz ve doğru biçimde yazıldığında senet, icra takibine konu edilebilir ve taraflar için hukuki güvence sağlar.

Dolu senedin en büyük avantajı, tüm bilgilerin önceden sabit olmasıdır. Bu sayede üçüncü kişilerin müdahalesi veya bilgilerin sonradan değiştirilmesi riski ortadan kalkar. Senet doldurulurken boşluk bırakılmaması, rakam ve yazı uyumuna dikkat edilmesi ve imzanın bizzat borçlu tarafından atılması gerekir. Mümkünse düzenleme tarihi ve yerinin de belirtilmesi, senedin geçerliliğini güçlendirir.

Bu nedenle dolu senet, alacaklı ve borçlu açısından hem güvenli hem de hukuki olarak geçerli bir ödeme aracıdır. Tüm zorunlu unsurların eksiksiz yazılması, senedin sağladığı korumanın temel koşuludur.

Senet Nasıl Yazılır?

Senet yazmak, borç ilişkisini yazılı ve hukuken bağlayıcı hale getirmek için yapılan bir işlemdir. Öncelikle senette yer alacak tüm bilgilerin eksiksiz ve doğru şekilde belirlenmesi gerekir. Tarafların adı veya unvanı, ödeme tutarı, vade tarihi, ödeme yeri ve borç ikrarı ifadesi senede yazılır. Tutar hem rakamla hem yazıyla belirtilmeli ve rakam ile yazı arasında uyumsuzluk olmamalıdır.

Senedin üst kısmına düzenleme tarihi ve yeri eklenir. Borçlu, senedin altına bizzat imzasını atarak ödeme taahhüdünü resmileştirir. Boş alan bırakılmaması, eksik bilgi bırakılmaması ve imzanın gerçek olması senedin geçerliliği açısından önemlidir. Tüm bu unsurlar tamamlandığında senet, alacaklı için yasal güvence sağlar ve borcun tahsilinde kullanılabilir.

Senet Doldururken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Senet doldururken tüm bilgilerin eksiksiz ve doğru yazılması, tarafların haklarını korur ve senedin geçerliliğini korur.

Senet doldururken dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:

• Tanzim tarihi yazılmalıdır.
• Vade tarihi belirtilmelidir; yazılmamışsa “görüldüğünde ödenir” sayılır.
• Ödeme yeri açık olmalıdır.
• Lehdarın adı ve soyadı eksiksiz yazılmalıdır.
• Düzenlenme yeri eklenmelidir.
• Düzenleyenin adı, soyadı ve imzası olmalıdır; tüzel kişilerde yetkili imzası eklenebilir.
• Tutar hem rakamla hem yazıyla uyumlu yazılmalıdır.
• Boş alan bırakılmamalı, ekleme riski için çizgi veya “ekleme yapılamaz” notu eklenmelidir.
• İhtiyaca göre tanık veya noter tasdiki eklenebilir.